Grenzen aan water uit IJsselmeer en Markermeer bij langdurige droogte

16 februari 2022

Als er lange tijd geen neerslag valt, wordt extra gebruikgemaakt van water uit het IJsselmeergebied. Maar dit kan niet onbeperkt. In een periode van extreme droogte, is het voor inwoners en bedrijven van Drenthe, Flevoland, Friesland, Groningen, Noord-Holland en Overijssel belangrijk te weten hoe het beschikbare water wordt verdeeld. Hierover hebben de 16 betrokken overheden rondom het IJsselmeer en Markermeer nieuwe afspraken gemaakt.

Want voldoende water lijkt een vanzelfsprekendheid, maar dat is het niet. Bij de verdeling staat de veiligheid van dijken voorop, net als natuur die onomkeerbare schade ondervindt bij verdroging en de beschikbaarheid van drinkwater. Dat laatste is voor Noord-Holland heel relevant. PWN is drinkwaterleverancier voor een groot deel van Noord-Holland en het IJsselmeer is de belangrijkste bron voor de drinkwaterproductie. Het bedrijf zuivert het en levert het aan ruim 800.000 huishoudens en bedrijven. Voor deze doelen moet genoeg water uit het IJsselmeergebied (IJsselmeer, Markermeer en Randmeren) beschikbaar zijn. Is er water over, dan is dat beschikbaar voor industrie, landbouw en scheepvaart.

Regionale verdringingsreeks

Tijdens de droge zomer van 2018 bleek dat de afspraken over de waterverdeling van het IJsselmeergebied uit 2009 niet meer voldeden. Dat komt omdat de vraag naar water is toegenomen en er vaker extreem droge periodes voorkomen. Daarom is nu een nieuwe zogenaamde Regionale verdringingsreeks opgesteld, waarin is afgesproken hoe het water wordt verdeeld als er watertekort dreigt. Hierin wordt de landelijke verdringingsreeks regionaal uitgewerkt. In de reeks staat beschreven welke doelen als langste water ontvangen en welke als eerste worden gekort. Ook geven de overheden helderheid over welke volgorde van waterlevering wordt aangehouden voor industrie, landbouw en scheepvaart en waarom. Zo weet iedereen waar men aan toe is.

Verdeling definitief in 2023

De waterverdeling is nog niet definitief. In 2022 en 2023 worden de afspraken hierover opgenomen in de provinciale omgevingsverordeningen. Dan is ook inspraak mogelijk. Als er in 2022 droogte optreedt, handelen Rijkswaterstaat en waterschappen wel al zoveel mogelijk volgens de nieuwe afspraken. Rijkswaterstaat is beheerder van het IJsselmeer en Markermeer, de waterschappen zorgen voor de verdeling van het water in hun gebied. Tegelijkertijd zijn de overheden in overleg met de gebruikers om zo zuinig mogelijk met water om te gaan.

De afspraken zijn ondertekend door Rijkswaterstaat, de provincies Drenthe, Flevoland, Friesland, Groningen, Noord-Holland en Overijssel en de waterschappen Amstel, Gooi en Vecht, Drents Overijsselse Delta, Hunze en Aa’s, Noorderzijlvest, Vallei en Veluwe, Vechtstromen Zuiderzeeland, Wetterskip Fryslân en Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier.

Zie voor meer informatie de Bestuursovereenkomst Waterverdeling regio IJsselmeergebied.